خواص سویق گندم

مهمترین نوع سویق که در طب سنتی به خوردن آن توصیه شده، سویق گندم است. سویق گندم باعث تقویت عمومی بدن، تقویت کودکان درحال رشد و افزایش نیروی جنسی شده و همچنین خوردن آن برای مادران باردار و شیرده مفید بوده و از ناهنجاری‌های مادرزادی جنین پیشگیری می‌کند. مصرف سویق گندم برای رفع ضعف و لاغری مفید بوده و باعث چاقی می‌شود.

بیشتر سویق‌ها دارو هستند نه غذا!

سویق‌ها به طور عمده برای تقویت بدن استفاده می‌شوند. به عنوان مثال برای کودکان در سن رشد، می‌شود از سویق استفاده کرد. همچنین برای وزن‌گیری جنین در سه‌ماهه پایانی بارداری،‌ مصرف سویق می‌تواند بسیار مؤثر باشد. البته میزان استفاده از سویق در آن دوران، باید کنترل‌شده باشد و مصرف زیاد سویق نیز می‌تواند باعث اضافه وزن بیش از حد جنین یا مادر او گردد.

برخی از سویق‌ها اساساً دارو هستند نه غذا. یعنی آن‌ها را نباید همیشه خورد و به صورت عادت غذایی در آورد. برای مثال گفته‌اند: «از این دو نوع سویق [گندم و جو] که بگذریم، دیگر انواع سویق، به عنوان غذا مصرف نمى‌‏شوند و [تنها] مصرف دارویى دارند؛ آن گونه که سویق کُنار، سویق سیب و انار ترش، براى مهار کردن شکم و حرارت دادن بیشتر به آن، به کار مى‌‏روند، یا از سویقِ خرنوب و سنجد، براى مهار کردن طبع، استفاده مى‌‏شود»

خواص سویق در روایات اسلامی

در این روایات به سویق گندم، جو، عدس، برنج سیب و خواص آن‌ها اشاره شده است. در بعضی روایات به طور کلی خاصیت سویق بیان شده است. مثلاً امام صادق(ع) فرموده است سویق خالی یا با روغن زیتون، گوشت را می‌رویاند و استخوان را محکم می‌سازد و به همین دلیل به کودکان خردسال هم سویق داده شود. همچنین خوردن چهل‌روزه آن بازوان را پرتوان می‌کند  بر اساس نظر علامه طباطبایی، هر جا در روایات کلمه سویق بدون قید آمده است، منظور سویق گندم است نه هر سویقی.

در برخی موارد، از سوی امام معصوم خوردن سویق برای درمان بیماری توصیه شده است. برای مثال از امام صادق (ع) درباره سویق سیب نقل است: «براى مسمومیت، دارویى سودمندتر از سویق سیب، سراغ ندارم»

خواص مشترک سویق گندم و جو

از میان همه سویق‌ها، استفاده از سویق گندم و سویق جو، بیشتر است و این هر دو، نفخ‌آور و موجب کندتر شدن حرکت غذا از معده به پایین‌اند. البتّه، اگر این دو نوع سویق، کاملاً با آب جوشانده و سپس از پارچه‌ای درشت‌باف گذرانده شوند و بدین ترتیب، آب آن‌ها جدا شود و به صورت لقمه‌هایی فشرده درآیند و سپس همراه با آب سرد و شکر، نوشیده شوند، از نفخ آن‌ها کاسته می‌گردد و چنانچه در تابستان در اوّل صبح، مصرف شوند، برای اشخاص حرارتی و برافروخته‌مزاج، سودمند خواهند بود و مانع تب‌ها و بیماری‌های ناشی از گرم‌مزاجی می‌شوند و همین، از بالاترین منافع آن است. کسی که این نوع سویق را بخورد، در آن روز نباید میوه تر، خیار و سبزی بخورد، یا دست کم نباید از این چیزها زیاد بخورد؛ امّا سرمادیدگان و کسانی که به نفخ‌هایی در شکم یا دردهایی مزمن در پشت و مفاصل مبتلا هستند و همچنین پیران و کسانی که مزاجی کاملاً سرد دارند، نباید از این سویق هیچ بخورند. اگر هم به خوردن آن ناچارند، آن را پس از چند بار شستن در آب گرم و همراه با پانید و عسل، پس از درآمیختگی با زیتون و روغنِ وندانه و همچنین روغنِ گردو، با طبع خود مناسب سازند.

هرچند سویق جو از سویق گندم، سردتر است، امّا از آن روی که گندم نسبت به جو آب بیشتری مصرف می‌کند، سویق گندم سردکنندگی بیشتری برای بدن دارد و به ‌ویژه رطوبت‌بخشی آن به طبع انسان، بیشتر است. به همین دلیل، برای کسانی که به رطوبت‌بخشی به بدن نیاز دارند، سودمندی بیشتری دارد. برعکس، سویق جو، برای کسانی که به خشک کردن طبعْ نیاز دارند، مناسب‌تر است. چنین کسانی، معمولاً دارای بدن‌هایی سِتَبر، پُرگوشت و پُرخون هستند، در حالی که گروه نخست، بدن‌هایی تکیده، کم‌گوشت و زردرنگ دارند.