در این نوشتار به بررسی انواع مزاجها (بلغم، سودا، صفرا و دم ) ، خصوصیات جسمانی و روانی افراد مختلف و همچنین عادات غذایی مفید و مضر هریک می پردازیم:

مزاج بلغم :

ماده بلغم، خون ناپخته، بدون بو، مایل به شیرینی و مستعد تبدیل شدن به خون می باشد و همراه خون در سراسر بدن است. مایع بین مفصلی ، سلسله اعصاب و مغز را می سازد.

خصوصیت جسمانی افراد بلغمی :

افرادی چاق، پر چربی و پف آلود با پوست سفید و موهای کم پشت، دهان مرطوب ، تشنه نمی شوند. خواب زیاد و علاقه به مصرف شیرینی و گرمی دارند. به سردی ها و ترشی علاقه ای ندارند. تحمل فصل زمستان برای آنان سخت است . مزه دهان آنها مایل به شیرین و رنگ زبان آنان سفید است. افرادی چاق، پر چربی و پف آلود با پوست سفید و موهای کم پشت، دهان مرطوب ، تشنه نمی شوند. خواب زیاد و علاقه به مصرف شیرینی و گرمی دارند. به سردی ها و ترشی علاقه ای ندارند. تحمل فصل زمستان برای آنان سخت است . مزه دهان آنها مایل به شیرین و رنگ زبان آنان سفید است.

خصوصیت روانی افراد بلغمی:

افرادی آرام و صبور ، کم انرژی و کند هستند . خواب آنها زیاد بوده و کمتر عصبانی می شوند . حسابگر منفی باف ، فراموشکار و منزوی هستند .

مواد غذایی یا عادات مفید برای افراد بلغمی:

آبگوشت ، گوشت شتر ، کبوتر ، بوقلمون ، میوه های رسیده و شیرین گلابی ، طالبی، نارگیل، زنجبيل دارچین و غذاهای و نوشیدنی های دارای مزاج گرم و خشک .

مواد غذایی یا عادات مضر برای افراد بلغمی :

تمامی مواد لبنی ، شیر، ماست ، پنیر ، کشک ، ترشی جات ، سرکه ، گوشت گاو ، مرغ ، مرکبات میوه های ترش و غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج سرد و تر .

فصل : زمستان ) تراکم اخلاط ، تخریب خلط سودا ، تولید خلط بلغم (

مصلح توصیه شده برای افراد بلغمی:  هل، دارچین ، زیره شوید، پونه ، نعنا

مسهل توصیه شده برای افراد بلغمی : خاکشیر ، بارهنگ ، سوپ جو ، تخم ریحان

 فعالیت بدنی توصیه شده برای افراد بلغمی :   ورزش و نرمش روزانه استحمام یک روز در میان

حجامت و فصد توصیه شده برای افراد بلغمی :  فصد توصیه می شود

همچنین این افراد می توانند از شربت آنتی بلغم حکیم خیراندیش استفاده نمایند.

مزاج دم :

خون مایع ، قرمز رنگ ، بدون بو ، شیرین ، قوام معتدل و مبداء آن کبد می باشد . از طریق رگ ها در سراسر بدن پخش می شود و موجب تغذیه سلول ها ، بافت ها و عضلات می شود.

خصوصیت جسمانی افراد دموی :

افرادی درشت اندام با پوستی سرخ و سفید ، گرم ، مرطوب ، نرم و موهای پرپشت ، نبض قوی و پر، خواب خوب ، تمایل به شیرینی و ترشی دارند و همه نوع غذا را می خورند .تحمل سرما برای آنها راحت تر از گرما می باشد. مزه دهان آنها شیرین و رنگ زبان آنها قرمز است .

خصوصیت روانی افراد دموی:

افرادی شجاع و جسور و فرمانبر هستند و پیشرو گروه شناخته می شوند . دارای حرکات سریع بوده و انسان هایی آرام و خوش اخلاق هستند ولی سعی کنید از آنها سوء استفاده نکنید .

مواد غذایی یا عادات مفید افراد دموی:

انار ، کاهو ، خیار ، انواع مرکبات ، سوپ جو ، نوشیدن روزانه چند لیوان آب خنک با چند قطره لیمو ترش تازه ، غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج سرد و خشک .

مواد غذایی یا عادات مضر افراد دموی :

غذاهای سرخ شده و پرچرب ، پرخوری ، مصرف گوشت زیاد ، تخم مرغ ، کره ، موز ، انگور ، کشمش توت و غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج گرم و تر .

فصل : بهار ) تعدیل انرژی ، زیر و رو شدن اخلاط ، تولید خلط دم (

مصلح توصیه شده افراد دموی:  برگه زردآلو ، هلو انجیر ، آلو بخارا

مسهل توصیه شده افراد دموی : خاکشیر ، بارهنگ ، سوپ جو ، تخم ریحان

 فعالیت بدنی توصیه شده افراد دموی :   نرمش و ورزش سبک روزانه

حجامت و فصد توصیه شده افراد دموی :  حجامت توصیه می شود.

مزاج صفرا:

مایع زرد رنگ، سبک، تند و تیز، تلخ و رقیق که در کبد تولید می شود و جایگاه آن کیسه صفرا می باشد و موجب رقیق شدن خون می شود .

خصوصیت جسمانی افراد صفراوی :

افرادی لاغر اندام، رنگ چهره آنان به زردی می زند. پوست گرم و خشک، عطش زیاد ، دهانی خشک وتحمل گرما را ندارند. تمایل به خوردن ترشی ، لواشک و غذای سرد مثل کاهو، خیار، سالاد و تمایل کم به خوردن شیرینی دارند. مزه دهان آنان تلخ و رنگ زبان آنها زرد می باشد.

خصوصیت روانی افراد صفراوی:

خصوصیت روانی افرادی پر جنب و جوش ، پر انرژی و باهوش ، با اراده ، منظم هستند که زود عصبانی شده و زود هم آرام می گیرند در عین حال حساس و پر حرف می باشند .

مواد غذایی یا عادات مفید افراد صفراوی:

انار، شاتوت ، هندوانه ، انواع مرکبات ، آلو ، کدو خورشتی ، روغن زیتون ، سوپ جو، لیمو ترش غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج سرد و تر .

مواد غذایی یا عادات مضر افراد صفراوی :

غذاهای پرچرب و حجیم ، ادویه جات تند ، موز ، خربزه ، آناناس ، انجیر ، آجیل شور ، شیرینی جات ، غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج گرم و خشک .

فصل : تابستان ) تحلیل انرژی ، سوزاندن اخلاط ، تولید خلط صفرا ( .

مصلح توصیه شده افراد صفراوی:  عرق شاتره – عرق کاسنی .

مسهل توصیه شده افراد صفراوی: شیر خشت – خاکشیر .

 فعالیت بدنی توصیه شده افراد صفراوی : مصرف سدر درختی برای استحمام – تخلیه معده به روش قی کردن .

حجامت و فصد توصیه شده افراد صفراوی:  حجامت توصیه می شود .

مزاج سودا:

ماده سیاہ رنگ که در کبد تولید می شود . ترش و گس مزه است. جایگاه آن طحال می باشد . تغذیه کننده استخوانها و طحال و برانگیزنده اشتها است.

خصوصیت جسمانی افراد سوداوی :

افرادی لاغر اندام ، خواب کم و سبک، بینی آنها خشک و پوست خشک و تیره دارند.

به شیرینی و گرمی ها نسبت به ترشی ها و سردی ها علاقه بیشتری دارند . تمایل به هوای گرم دارند و فصل پاییز برای آنها نامطلوب است. دچار سوزش معده و گرفتگی عضلات پشت ساق پا می شوند . مزه دهان آنها شور و رنگ زبانشان سیاه است .

خصوصیت روانی افراد سوداوی:

افرادی دقیق ، منظم ، دور اندیش و محاسبه گر و علاقه مند به مسائل فنی و تیز هوش هستند . پشتکار آنها بالا ، محتاط ، نا آرام و دارای وسواس و بد بین و گوشه گیر هستند .

مواد غذایی یا عادات مفید افراد سوداوی:

گوشت گوسفند ، کبوتر ، گنجشگ ، مصرف زیره با برنج ، نعنا ، دارچین ، تخم شربتی ، خربزه، سیب انبه ، ارده شیره و غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج گرم و تر.

مواد غذایی یا عادات مضر افراد سوداوی :

بادمجان ، غذاهای نمک سود ، گوشت گاو ، ماست ، ترشیجات ، سرکه، آبغوره ، میوه های ترش غذاها و نوشیدنی های دارای مزاج سرد و خشک.

فصل : پاییز )فاسد شدن اخلاط ، تولید خلط سودا ، تحلیل خلط دم(

مصلح توصیه شده افراد سوداوی:  آلو بخارا و اسفناج

مسهل توصیه شده افراد سوداوی :قدومه شیرازی بارهنگ و تخم ریحان

 فعالیت بدنی توصیه شده افراد سوداوی :  تنقیه دم کرده جو با روغن زیتون

حجامت و فصد توصیه شده افراد سوداوی :  فصد مکرر و خفيف خون از اندام درگیر

همچنین این افراد می توانند از شربت سودا و یا سوسپانسیون آنتی سودا استفاده نمایند.

در این مقاله سعی شد توضیح مختصر و جامعی از انواع مزاج بلغم، سودا، صفرا و دم ارائه شود و آگاهی در خصوص مزاج های (بلغم، سودا، صفرا و دم ) کامل شده و زندگی بهتری داشته باشیم.